Nằm ở trung tâm dãy núi Trường Sơn ở miền Trung Việt Nam, Khu bảo tồn thiên nhiên (KBTTN) Dakrong là nơi giao nhau và chuyển tiếp giữa hai vùng ở phía bắc Trường Sơn và miền trung Trường Sơn. Vì dãy Trường Sơn nổi tiếng vì tính đa dạng loài cao và sự đặc hữu (Poyarkov và cộng sự 2021), sự đa dạng về động vật hiện được ghi nhận cho KBTTN Dakrong bị đánh giá thấp nghiêm trọng, một số kỷ lục mới bao gồm cả loài chưa được mô tả nên được mong đợi.

Mặc dù vậy, kể từ khi thành lập năm 2002, chỉ có 32 loài bò sát và 17 loài lưỡng cư đã được ghi nhận ở KBTTN Dakrong (Tổng cục Lâm nghiệp, 2021), tuy nhiên nó có nhiều loài bò sát quý hiếm cần được bảo vệ ở cấp độ toàn cầu như như: Cực kỳ nguy cấp (Platysternon megacephalum, Cuora galbinifrons, Sacalia quadriocellata), Có nguy cơ tuyệt chủng (Cyclemys oldhami), Dễ bị tổn thương (Physignathus cocincinus, Python bivittatus). Hiện nay chưa có cuộc khảo sát nào mở rộng kiến thức của chúng ta về động vật, khía cạnh địa động vật, sinh thái và bảo tồn của khu vực địa lý độc đáo này. Vì vậy, tiến hành nghiên cứu lưỡng cư và bò sát để đánh giá tính đa dạng, sinh thái và các yếu tố đe dọa đối với đề xuất các biện pháp bảo tồn tại khu bảo tồn này là vô cùng cần thiết và quan trọng đối với tương lai bảo tồn khu vực.

5 đợt khảo sát thực địa đã được thực hiện tại Dakrong trong tháng 8 năm 2023 và tháng 2 năm 2024 dẫn đầu nhóm nghiên cứu bởi ThS. Nguyễn Văn Tân (Trung tâm Côn trùng-Ký sinh trùng, Trường Y-Dược, Trường Đại học Duy Tân) được hỗ trợ kinh phí bởi quỹ Rufford Foundation. Dự án này đã ghi nhận được 40 loài lưỡng cư và 48 loài bò sát đã được ghi nhận cho Khu bảo tồn DaKong. Đặc biệt, dự án lần đầu tiên đã ghi nhận được 38 loài lưỡng cư và bò sát cho Khu bảo tồn Đakrông. Hệ động vật của Khu bảo tồn Đakrông có số lượng lớn các loài cần bảo tồn, bao gồm: 12 loài nằm trong danh lục đỏ IUCN, 8 loài nằm trong Phụ lục CITES ở cấp độ toàn cầu; 11 được liệt kê trong Sách đỏ Việt Nam và 8 được liệt kê trong Nghị định của Chính phủ số 06/2019/ND-CP cấp quốc gia.

 

 

Hình 1. Ingerophrynus galeatus (A), Limnonectes cf. kiziriani (B) Occidozyga cf. martensii (C), Leptobrachella cf. aerea (D), L. crocea (E), Leptobrachium banae (F). Chụp ảnh bởi Nguyễn Văn Tân

 

 

Hình 2. Leptobrachium sp. (A), Ophryophryne hansi (B), Xenophrys truongsonensis (C), Microhyla berdmorei (D), M. butleri (E), M. cf. heymonsi (F). Chụp ảnh bởi Nguyễn Văn Tân

 

Hình 3. Microhyla mukhlesuri (A), Micryletta immaculata (B), Nanohyla marmorata (C), Amolops compotrix (D), Odorrana morafkai (E) Sylvirana annamitica (F), Kurixalus banaensis (G), Polypedates megacephalus (H), Rhacophorus annamensis (I). Chụp ảnh bởi Nguyễn Văn Tân

 

Hình 4. Acanthosaura phongdienensis (A), Dopasia sokolovi (B), Gekko gecko (C), Scincella rufocaudata (D), Sphenomorphus cf. indicus (E), Boiga guangxiensis (F). Chụp ảnh bởi Nguyễn Văn Tân

Hình 5. Lycodon ruhstrati (A), Oligodon cinereus (B), Pseudoxenodon macrops (C), Protobothrops mucrosquamatus (D), Trimeresurus vogeli (E), Xenopeltis intermedius (F). Chụp ảnh bởi Nguyễn Văn Tân

Tác giả: ThS. Nguyễn Văn Tân

Người duyệt bài: TS Phan Quốc Toản

Người đăng bài: ThS. Nguyễn Văn Tân