Trong đào tạo mô phỏng y khoa, việc thực hành trên mô hình hay bệnh nhân giả định chỉ là điều kiện cần. Điều kiện đủ để sinh viên thực sự học hỏi, phát triển và thay đổi tư duy chính là quá trình thảo luận sau tình huống (debriefing). Debriefing không chỉ đơn thuần là "họp rút kinh nghiệm", mà là một cuộc thảo luận có cấu trúc nhằm giúp người học phản hồi, phân tích và tổng hợp lại các trải nghiệm lâm sàng vừa trải qua.

 

Hình 1. Phiên thảo luận sau tình huống mô phỏng

Một trong những mô hình phổ biến, dễ áp dụng và hiệu quả nhất hiện nay là mô hình GAS (viết tắt của Gather – Analyze – Summarize). Mô hình này giúp cuộc thảo luận diễn ra theo một lộ trình logic:

1. G – Gather (Thu thập thông tin)

Đầu tiên là giai đoạn "làm nóng" ngay sau khi tình huống kết thúc. Giảng viên giúp người học giải tỏa cảm xúc (như căng thẳng hoặc hưng phấn) và xác nhận lại những gì đã xảy ra. Câu hỏi then chốt sẽ là: "Các bạn cảm thấy thế nào về tình huống vừa rồi?" và "Điều gì đã xảy ra trong tình huống vừa rồi?". Mục tiêu là để tất cả thành viên trong nhóm có chung một góc nhìn về diễn biến sự việc.

2. A – Analyze (Phân tích)

Đây là giai đoạn quan trọng nhất, chiếm phần lớn thời gian của buổi thảo luận. Giảng viên đóng vai trò là người điều phối, đặt các câu hỏi mở để người học tự phân tích: "Tại sao bạn lại quyết định dùng thuốc đó cho người bệnh?" hoặc "Quy trình phối hợp nhóm lúc nãy có điểm gì tốt và điểm gì chưa tốt?"... Việc phân tích sâu giúp người học nhận thấy rõ khoảng trống giữa kiến thức lý thuyết và thực hành lâm sàng để có chiến lược học tập phù hợp.

3. S – Summarize (Tổng kết)

Giai đoạn cuối cùng nhằm đúc kết những bài học/nguyên tắc cốt lõi. Người học sẽ tự trả lời câu hỏi: "Bài học quan trọng nhất rút ra được hôm nay là gì?" và "Bạn sẽ thay đổi điều gì trong lần thực hành kế tiếp?". Điều này giúp chuyển hóa trải nghiệm mô phỏng thành năng lực thực tế để áp dụng trên bệnh nhân thật về sau.

Tại sao nên chọn GAS? Mô hình này đặc biệt hữu hiệu vì tính đơn giản, giúp giảng viên mới dễ dàng làm chủ cuộc thảo luận mà không bỏ sót các yếu tố then chốt. Nó tạo ra một môi trường an toàn về tâm lý, nơi sai lầm trong mô phỏng trở thành cơ hội quý giá để sinh viên học tập thay vì là nỗi sợ hãi cản trở sự phát triển năng lực. Khi áp dụng tốt GAS, chúng ta không chỉ dạy sinh viên "làm đúng kỹ thuật", mà còn rèn luyện cho các em khả năng tư duy phản biện và làm việc nhóm chuyên nghiệp – những yếu tố sống còn trong y khoa hiện đại.

Tài liệu tham khảo

Phrampus, Paul & o'donnell, John. (2013). Debriefing Using a Structured and Supported Approach. The comprehensive textbook of healthcare simulation. 73-84. 10.1007/978-1-4614-5993-4_6.

Trung tâm Thực hành Mô phỏng Y khoa https://cmp.duytan.edu.vn/trung-tam-mo-phong-y-khoa

 

Tác giả: ThS.BS. Nguyễn Hoàng Quỳnh Mai

Người duyệt bài: ThS.BS. Nguyễn Đình Tùng

Người đăng bài: CN. Lê Thị Hoa