Trong bất kỳ kịch bản mô phỏng y khoa nào, câu hỏi quan trọng nhất không phải là "Chúng ta có thiết bị gì?" mà là "Chúng ta muốn người học đạt được điều gì?". Mục tiêu học tập (Learning Objectives) đóng vai trò định hướng cho toàn bộ quá trình từ thiết kế kịch bản, lựa chọn mô hình đến cách thức thảo luận sau tình huống (debriefing). Nếu không có mục tiêu rõ ràng, việc giảng dạy dễ rơi vào tình trạng dàn trải, gây lãng phí thời gian và nguồn lực.

1. Xây dựng mục tiêu theo Phân loại Bloom (Bloom’s Taxonomy)

Để xác định mức độ tư duy mà sinh viên cần đạt được, chúng ta thường áp dụng Bloom’s Taxonomy. Mô hình này phân chia các cấp độ nhận thức từ thấp đến cao:

- Nhớ và Hiểu: Nhận diện thuật ngữ, hiểu quy trình y khoa cơ bản.

- Vận dụng: Thực hiện một kỹ thuật trên mô hình mô phỏng.

- Phân tích và Đánh giá: Nhận định các dấu hiệu bệnh lý phức tạp và đưa ra quyết định lâm sàng chính xác trong tình huống giả định.

- Sáng tạo: Thiết lập một kế hoạch điều trị toàn diện cho bệnh nhân.

 

Hình 1. Tháp phân loại Bloom

Việc xác định đúng cấp độ theo Bloom giúp giảng viên lựa chọn phương pháp mô phỏng phù hợp: từ mô hình kỹ năng bán phần (task trainer) cho mức độ "Vận dụng" đến mô phỏng độ trung thực cao (high-fidelity simulation) cho mức độ "Phân tích và Đánh giá".

2. Công thức SMART: Để mục tiêu không chỉ là lý thuyết

Một mục tiêu học tập hiệu quả trong y khoa cần phải được cụ thể hóa qua công thức SMART:

- S (Specific - Cụ thể): Mục tiêu phải rõ ràng thay vì nói chung chung.

- M (Measurable - Đo lường được): Có tiêu chí để đánh giá sinh viên đã đạt hay chưa.

- A (Achievable - Khả thi): Phù hợp với năng lực của người học và điều kiện cơ sở vật chất.

- R (Relevant - Thực tế): Mục tiêu phải sát với nhu cầu lâm sàng và chuẩn đầu ra của môn học.

- T (Time-bound - Thời hạn): Xác định khoảng thời gian cụ thể để hoàn thành mục tiêu.

 

Kết luận

Mục tiêu học tập không chỉ đơn thuần là những dòng chữ trên giáo án, mà là cam kết về chất lượng đào tạo. Khi kết hợp nhuần nhuyễn Bloom’s Taxonomy để xác định độ sâu kiến thức và SMART để cụ thể hóa hành động, giảng viên sẽ tạo ra một môi trường học tập mô phỏng có tính tập trung cao, giúp sinh viên y khoa hình thành năng lực lâm sàng một cách vững chắc nhất.

 

Tài liệu tham khảo

- JHSPH Center for Teaching and Learning. (2023, May 15). Know where you are going! simple steps to writing smart learning objectives. CTL Blog. https://ctl.jhsph.edu/blog/posts/SMART-learning-objectives/

- Lab, N. L. (2024, October 28). Instructional design: How to use Bloom’s taxonomy to create learning objectives for a volunteer training. nonprofitlearninglab. https://www.nonprofitlearninglab.org/post-1/instructional-design-how-to-use-bloom-s-taxonomy-to-create-learning-objectives-for-a-volunteer-trai?gad_source=1&gad_campaignid=22686378949&gbraid=0AAAAADP6Y8jIHTUQ9SIf3vz5ler9q_c8d&gclid=Cj0KCQiAxonKBhC1ARIsAIHq_ltNdo8TWJ8f-ZAWXvlW3nhBF9TTgwTD0ogNDAvx_Y4wdKxYFRhuLKYaAt8BEALw_wcB

 

Trung tâm Thực hành Mô phỏng Y khoa https://cmp.duytan.edu.vn/trung-tam-mo-phong-y-khoa

Tác giả: ThS.BS. Nguyễn Hoàng Quỳnh Mai

Người duyệt bài: ThS.BS. Nguyễn Đình Tùng

Người đăng bài: CN. Lê Thị Hoa