Trong lĩnh vực mô phỏng y học đang phát triển nhanh chóng tại Việt Nam, Người bệnh Đóng vai (Standardized Patients - SPs) là một trong những tài nguyên quý giá nhưng thường bị hiểu lầm hoặc chưa được đánh giá đúng mức. Bài viết này, được viết để phân tích vai trò quan trọng của SPs trong giáo dục y khoa và cung cấp hướng dẫn về cách mô phỏng y học tại Việt Nam nên phát triển cho những thành viên thiết yếu này trong đội ngũ giảng dạy. Mối quan hệ giữa SPs, người học, giảng viên và nhân viên mô phỏng y học đòi hỏi sự quản lý cẩn thận để đảm bảo các trải nghiệm giáo dục và hiệu quả cho tất cả các bên liên quan.Vai trò của Người bệnh đóng vai trong Giáo dục Y khoa

Người bệnh Đóng vai là những cá nhân được đào tạo để đóng vai người bệnh trong các kịch bản giáo dục y khoa. Họ tái hiện vấn đề bệnh lý một cách nhất quán, thể hiện các triệu chứng vật lý cụ thể và phản hồi theo cách đóng vai đối với các tương tác của người học. Tại Việt Nam, nơi các trường đại học y khoa như Đại học Y Hà Nội, Đại học Y Dược TP.HCM và các trung tâm đào tạo y tế khác đang ngày càng áp dụng mô phỏng y học, SPs đóng vai trò quan trọng trong việc giúp sinh viên thực hành các kỹ năng lâm sàng, giao tiếp và tư duy phản biện trong một môi trường an toàn.

Khi cào cần ủng hộ sự phát triển cho Người bệnh đóng vai?

Các chuyên gia mô phỏng y học tại Việt Nam cần nhạy bén trong việc nhận biết các dấu hiệu cho thấy SPs cần được ủng hộ. Một số dấu hiệu bao gồm:

• Người học xem nhẹ phản hồi của SPs: Một số người học có thể bác bỏ hoặc phản ứng phòng thủ trước phản hồi từ SPs, điều này cho thấy họ chưa nhận thức được giá trị giáo dục của SPs.
• SPs bày tỏ sự không thoải mái: Khi SPs cảm thấy không hài lòng với nội dung kịch bản, thời lượng làm việc hoặc các yêu cầu vật lý (ví dụ: tái hiện các triệu chứng đau hoặc thực hiện các thao tác khám nhiều lần).
• Thay đổi kịch bản vào phút chót: Những thay đổi đột xuất trong kịch bản có thể ảnh hưởng đến hiệu suất và sự chuẩn bị của SPs.

Những tình huống này đòi hỏi sự can thiệp kịp thời để đảm bảo SPs được đối xử như những thành viên chuyên nghiệp trong đội ngũ giáo dục.

Làm thế nào để ủng hộ phát triển cho Người bệnh đóng vai?

Các chuyên gia mô phỏng y học tại Việt Nam có thể áp dụng một số chiến lược hiệu quả để ủng hộ SPs:

1. Giáo dục về vai trò của SPs: Việc cung cấp thông tin về vai trò, trình độ và giá trị của SPs nên được thực hiện ngay từ đầu, thông qua các buổi định hướng cho giảng viên và người học. Các buổi đào tạo định kỳ có thể củng cố nhận thức về tầm quan trọng của SPs trong giáo dục y khoa.
2. Thiết lập chính sách rõ ràng: Các trung tâm mô phỏng y học cần xây dựng các quy định cụ thể về cách đối xử với SPs, bao gồm giới hạn về thời gian làm việc, phạm vi tiếp xúc vật lý, hỗ trợ tâm lý và các yêu cầu về sự tôn trọng. Những tài liệu này sẽ là cơ sở tham chiếu khi xảy ra vấn đề.
3. Khuyến khích giao tiếp trực tiếp: Việc tổ chức các cuộc họp phối hợp định kỳ, các buổi phản hồi và thảo luận giữa SPs, giảng viên và nhân viên mô phỏng giúp xây dựng sự hiểu biết chung và cải thiện chất lượng kịch bản.
4. Công nhận đóng góp của SPs: Việc giới thiệu SPs với đầy đủ thông tin về trình độ của họ, mời họ tham gia các chương trình phát triển giảng viên hoặc ghi nhận đóng góp của họ trong các tài liệu chương trình sẽ nâng cao vị thế chuyên nghiệp của họ.
5. Xử lý các vấn đề một cách khéo léo: Khi phát hiện các thái độ hoặc hành vi không phù hợp, các chuyên gia mô phỏng nên giải quyết thông qua các cuộc trò chuyện riêng tư với giảng viên hoặc người học liên quan. Cách tiếp cận này giúp giáo dục mà không gây lúng túng cho các bên.

Tầm quan trọng của việc ủng hộ phát triển SPs

Trong bối cảnh hệ thống y tế Việt Nam đang nỗ lực cải thiện chất lượng đào tạo và chăm sóc sức khỏe, mô phỏng y học đóng vai trò ngày càng quan trọng. Tuy nhiên, sự thiếu hụt nguồn lực và nhận thức về vai trò của SPs có thể làm giảm hiệu quả của các chương trình mô phỏng. Việc ủng hộ SPs không chỉ đảm bảo chất lượng giáo dục mà còn thúc đẩy một môi trường làm việc tôn trọng và hợp tác.

Các trung tâm mô phỏng y học có thể học hỏi từ các tổ chức quốc tế như Hiệp hội Giáo dục Người bệnh đóng vai (ASPE) để phát triển các tiêu chuẩn và thực hành tốt nhất cho SPs. Việc đầu tư vào đào tạo, công nhận và hỗ trợ SPs sẽ mang lại lợi ích lâu dài cho cả người học y khoa và hệ thống y tế Việt Nam.

 

Tài liệu tham khảo: https://www.healthysimulation.com/aspe-association-of-standardized-patient-educators/

Trung tâm Thực hành Mô phỏng Y khoa: https://cmp.duytan.edu.vn/trung-tam-mo-phong-y-khoa

 

Tác giả: ThS. BS. Nguyễn Đình Tùng

Người duyệt bài: ThS. BS. Nguyễn Đình Tùng

Người đăng bài: CN. Lê Thị Hoa