Một nhóm các nhà khoa học đến từ Thái Lan, Việt Nam và Malaysia vừa công bố hai loài chân đều (Amphipoda) mới thuộc họ Talitridae, sinh sống ở môi trường ven suối tại Thái Lan. Nghiên cứu được đăng tải trên ZooKeys (Q1, SCI), số đầu năm 2025, mở rộng đáng kể hiểu biết về sự đa dạng sinh học của nhóm này trong khu vực Đông Nam Á.
Đặc biệt, TS. Tosaphol S. Keetapithchayakul – nhà nghiên cứu thuộc Trung tâm Nghiên cứu Côn trùng và Ký sinh trùng (CMP-HOF), Trường Đại học Duy Tân – là một trong những đồng tác giả đóng vai trò quan trọng trong việc xác định, mô tả và phân tích phân bố của các loài mới.
Floresorchestia trisetosa, holotype, male, 5.5 mm, THNHM-Iv- 20866.
Floresorchestia trisetosa sp. nov.
➤ Thu thập tại rừng ngập mặn tỉnh Trat
➤ Có 3 gai cứng rõ rệt ở mỗi thùy telson, thích nghi với môi trường ẩm, bán trên cạn gần vùng thủy triều.
Platorchestia aquaticus sp. nov.
➤ Phát hiện ở bãi bùn lợ Bang Pu, tỉnh Samut Prakan
➤ Là ghi nhận đầu tiên của chi Platorchestia ở Đông Nam Á lục địa
➤ Cũng là loài đầu tiên trong chi sống ở môi trường ven suối vùng Ấn Độ–Thái Bình Dương.
Platorchestia aquaticus, holotype, male, 8.7 mm, THNHM-Iv- 20869.
Phát hiện này mở rộng phạm vi phân bố của các chi Floresorchestia và Platorchestia, đồng thời cho thấy các loài này có thể là kết quả của những biến động sinh thái trong kỷ Pleistocen (thay đổi mực nước biển, gió mùa, kết nối đảo–lục địa).
Các loài này đều có những đặc điểm hình thái độc đáo, thích nghi với môi trường chuyển tiếp giữa nước ngọt và nước mặn – một minh chứng sống động cho tiến hóa sinh thái trong điều kiện bán thủy sinh.
Trung tâm CMP-HOF – Trường Đại học Duy Tân, thông qua sự tham gia của TS. Tosaphol, tiếp tục khẳng định vai trò tích cực trong hợp tác nghiên cứu quốc tế và đóng góp vào tri thức khu vực.
Nhóm sinh thái của loài Floresorchestia ở Đông Nam Á.
Azman, B.A.R., Wongkamhaeng, K., Keetapithchayakul, T.S. & Dittmann, S. (2025). Two new species of riparian hoppers (Amphipoda: Talitridae) from Thailand. ZooKeys, 1202: 67–86.
🔗 https://doi.org/10.3897/zookeys.1202.116960