Phát hiện ấu trùng Chuồn chuồn cánh nhung nâu (Dysphaea gloriosa Fraser, 1938 từ Khu bảo tồn Dong Phayayen–Khao Yai, Thái Lan

 

Các nhà nghiên cứu từ Trường Đại học Duy Tân (Đà Nẵng, Việt Nam) và Trường Đại học Thủ Dầu Một (Bình Dương, Việt Nam), phối hợp với các nhà nghiên cứu từ Cục Bảo tồn Động vật hoang dã và Thực vật (Thái Lan) và Quỹ Green World (Thái Lan), đã báo cáo về mô tả hình thái, môi trường sống và đặc điểm sinh học của ấu trùng của loài chuồn chuồn cánh nhung nâu (Dysphaea gloriosa).

 Đây là mô tả đầu tiên về ấu trùng chuồn chuồn thuộc giống Dysphaea từ Khu bảo tồn Dong Phayayen–Khao Yai. Ấu trùng của chuồn chuồn cánh nhung nâu rất khó tìm thấy hoặc quan sát, không giống như những con trưởng thành thường gặp. Giống Dysphaea phân bố từ Ấn Độ tới miền Nam Trung Quốc và Đông Nam Á. Thông thường, chúng được tìm thấy ở đầu nguồn của các khu vực rừng có độ cao không quá 700 mét so với mực nước biển.

 

Loài chuồn chuồn cánh hẹp này có những đặc điểm đặc biệt so với loài chuồn chuồn cánh tơ (giống Euphaea) và chuồn chuồn hai gai ngực (giống Anisopleura), chẳng hạn như có mang đuôi phồng lên hình củ hành. Tuy nhiên, chuồn chuồn cánh hẹp có phần đầu lớn đáng kể so với kích thước cơ thể của nó, trong khi các chi khác có kích thước phần đầu không đáng kể so với cơ thể. Ấu trùng chuồn chuồn cánh hẹp thường bám dưới các tảng đá ở các con suối nguyên sơ, có nước trong và sạch.

 

References

Nguyen, M.T., K.J. Ignatius, S. Sunprasit, Q.T. Phan and T.S. Keetapithchayakul. 2024. Description of final stadium larva of Dysphaea gloriosa Fraser, 1938, (Odonata: Euphaeidae) with notes on its habitat and biology. Zootaxa 5447 (3): 385–396.

Hình 1. Hình thái của con đực. Chụp ảnh: T.S. Keetapithchayakul

Hình 2. (A): Nhìn từ mặt lưng; (B): Nhìn từ bụng. Chụp ảnh: T.S. Keetapithchayakul

Hình 3. Cấu trúc của đầu như râu và môi trên. Chụp ảnh: T.S. Keetapithchayakul

Hình 4. (A) Thác nước Kong Keaw, vườn quốc gia Khao Yai; (B) Thác nước Heaw Suwat, vườn quốc gia Khao Yai (C, D): Mặt dưới tảng đá nơi ấu trùng bám vào (vòng tay màu xanh lá cây dùng để so sánh. Chụp ảnh: T.S. Keetapithchayakul

 

Tác giả: TS. Tosaphol Saetung Keetapithchayakul

Người duyệt bài: TS Phan Quốc Toản

Người đăng bài: ThS. Nguyễn Văn Tân