Vệ sinh lưỡi là một trong những bước quan trọng của chăm sóc răng miệng nhưng thường bị xem nhẹ trong thực hành hằng ngày. Lưỡi có cấu trúc bề mặt đặc thù với nhiều gai nhỏ, tạo điều kiện cho vi khuẩn, mảnh vụn thức ăn và tế bào chết tích tụ. Việc không làm sạch lưỡi có thể dẫn đến hình thành mảng bám sinh học, gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe răng miệng và sức khỏe toàn thân.

Nhiều nghiên cứu cho thấy phần lớn vi khuẩn gây mùi trong khoang miệng nằm ở bề mặt lưỡi. Việc không vệ sinh lưỡi thường xuyên làm gia tăng nguy cơ hôi miệng, một vấn đề ảnh hưởng trực tiếp đến giao tiếp và chất lượng cuộc sống. Ngoài ra, mảng bám trên lưỡi có thể phát tán vi khuẩn sang răng và lợi, góp phần làm tăng nguy cơ sâu răng, viêm lợi và các bệnh nha chu. Tích tụ vi khuẩn kéo dài còn có thể gây rối loạn vị giác, làm giảm khả năng nhận biết hương vị. Một số trường hợp, lớp phủ dày trên lưỡi còn liên quan đến nấm miệng hoặc các bệnh lý toàn thân.

Việc vệ sinh lưỡi đúng cách giúp giảm đáng kể mật độ vi khuẩn trong khoang miệng, từ đó cải thiện rõ rệt tình trạng hôi miệng. Khi bề mặt lưỡi được làm sạch, các gai vị giác hoạt động hiệu quả hơn, giúp cải thiện khả năng cảm nhận vị ngon của thức ăn. Ngoài ra, giữ lưỡi sạch còn góp phần duy trì môi trường khoang miệng ổn định, hỗ trợ ngăn ngừa các bệnh lý răng miệng và cải thiện sức khỏe tổng thể. Đây là một biện pháp đơn giản nhưng có hiệu quả cao trong chiến lược chăm sóc răng miệng toàn diện.

Phương pháp được khuyến nghị rộng rãi nhất hiện nay là sử dụng dụng cụ cạo lưỡi chuyên dụng. Người sử dụng đặt dụng cụ ở phần sau lưỡi rồi kéo nhẹ từ trong ra ngoài, lặp lại nhiều lần cho đến khi bề mặt lưỡi sạch hơn. Ngoài ra, một số loại bàn chải răng được thiết kế thêm mặt chà lưỡi, tuy hiệu quả thấp hơn nhưng vẫn giúp giảm bớt mảng bám. Song song với đó, việc dùng dung dịch súc miệng sát khuẩn cũng hỗ trợ làm giảm vi khuẩn và hạn chế mùi hôi. Việc vệ sinh lưỡi nên được thực hiện hằng ngày, đặc biệt vào buổi sáng sau khi ngủ dậy.

Trong quá trình vệ sinh lưỡi, cần tránh chà xát quá mạnh vì có thể gây tổn thương niêm mạc. Dụng cụ cạo lưỡi cần được rửa sạch sau mỗi lần sử dụng và thay mới định kỳ. Đối với người có phản xạ buồn nôn mạnh, nên bắt đầu cạo từ phần giữa lưỡi rồi dần lùi về sau. Trường hợp lưỡi có lớp phủ dày kéo dài, đau rát, đổi màu bất thường hoặc xuất hiện tổn thương lâu ngày không khỏi, cần được thăm khám tại cơ sở nha khoa để đánh giá đúng nguyên nhân.

Vệ sinh lưỡi là một thành phần quan trọng trong chăm sóc sức khỏe răng miệng nhưng thường bị bỏ quên. Việc duy trì thói quen làm sạch lưỡi hằng ngày mang lại nhiều lợi ích, bao gồm giảm hôi miệng, cải thiện vị giác và hỗ trợ phòng ngừa các bệnh lý răng miệng. Để nâng cao hiệu quả chăm sóc răng miệng trong cộng đồng, cần tăng cường truyền thông giáo dục về vai trò của vệ sinh lưỡi và hướng dẫn thực hành đúng cách.

Tác giả: ThS. BS. Nguyễn Thị Tân

Người duyệt: TS. BS Lê Anh Tuân, ThS. BSNT Nguyễn Hà Quốc Trung

Đăng bài: ThS. BS Trần Anh Tuấn