Giai đoạn dậy thì là thời điểm trẻ trải qua nhiều thay đổi lớn về tâm sinh lý. Đây cũng là lúc sức khỏe răng miệng cần được chú ý đặc biệt, vì sự thay đổi hormone và thói quen sinh hoạt dễ dẫn đến nhiều vấn đề răng miệng phát sinh. Vì sao răng miệng của trẻ dậy thì lại dễ gặp nguy cơ, các vấn đề thường gặp và ba mẹ có thể làm gì để hỗ trợ con.

Ở giai đoạn dậy thì, hormone estrogen và testosterone tăng mạnh, khiến cơ thể có nhưng thay đổi, cụ thể như:

- Lợi trở nên nhạy cảm hơn, dễ bị kích ứng và chảy máu.

- Mảng bám hình thành nhanh hơn, nếu không vệ sinh sạch, trẻ dễ bị viêm lợi.

- Tuyến nước bọt thay đổi, đôi khi giảm tiết, làm tăng nguy cơ sâu răng.

Ngoài ra, trẻ dậy thì thường:

- Ăn uống đồ ngọt, đồ ăn nhanh nhiều hơn.

- Thức khuya, lười đánh răng.

Tất cả yếu tố này đều có thể ảnh hưởng trực tiếp đến răng miệng.

Các vấn đề răng miệng thường gặp ở trẻ dậy thì

- Viêm lợi (viêm nướu) tuổi dậy thì: Đây là tình trạng rất phổ biến. Lợi đỏ, sưng, dễ chảy máu khi chải răng. Nếu không điều trị, có thể dẫn tới viêm nha chu sau này.

- Sâu răng: Việc tiêu thụ đường nhiều kết hợp thói quen vệ sinh kém khiến sâu răng xuất hiện nhanh hơn.

- Mụn nhiệt, loét miệng: Do căng thẳng học tập và thay đổi hormon, trẻ dễ bị loét miệng tái phát.

- Hơi thở có mùi: Nguyên nhân chính là vệ sinh không đầy đủ, thức ăn kẹt lại giữa các kẽ răng hoặc khô miệng.

- Các vấn đề liên quan đến chỉnh nha: Nhiều trẻ dậy thì bắt đầu niềng răng. Nếu chăm sóc không đúng cách, dễ bị viêm lợi, sâu răng quanh mắc cài.

 Ba mẹ cần làm gì để hỗ trợ con trong giai đoạn này?

- Xây dựng thói quen vệ sinh răng miệng chuẩn: Đánh răng 2 lần/ngày, 2 phút mỗi lần. Sử dụng kem đánh răng chứa fluoride. Dùng chỉ nha khoa hoặc tăm nước hằng ngày.

- Kiểm soát chế độ ăn uống: Hạn chế nước ngọt, trà sữa, snack, bánh kẹo. Khuyến khích ăn trái cây tươi, sữa chua, rau củ. Uống nhiều nước.

- Kiểm tra răng định kỳ: Đưa trẻ đi khám răng 6 tháng/lần để phát hiện sớm các vấn đề.

- Đồng hành cùng trẻ trong quá trình niềng răng: Nhắc trẻ vệ sinh kỹ quanh mắc cài. Tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ. Không tự ý đeo niềng tại nhà.

- Tạo môi trường tâm lý thoải mái: Căng thẳng kéo dài cũng làm giảm sự chăm sóc răng miệng. Ba mẹ nên lắng nghe, chia sẻ cùng con.

Chăm sóc răng miệng cho trẻ dậy thì là điều cực kỳ quan trọng để tạo nền tảng cho hàm răng khỏe mạnh về sau. Giai đoạn này trẻ dễ bị tác động bởi hormone, áp lực học tập và thói quen sinh hoạt không ổn định. Việc ba mẹ đồng hành, hướng dẫn và kiểm tra định kỳ sẽ giúp trẻ duy trì nụ cười khỏe đẹp dài lâu.

Tác giả: ThS. BS. Nguyễn Thị Tân

Người duyệt: TS. BS Lê Anh Tuân, ThS. BSNT Nguyễn Hà Quốc Trung

Đăng bài: ThS. BS Trần Anh Tuấn