Quá trình rụng răng sữa là giai đoạn bình thường trong quá trình phát triển, nhưng khi trẻ mất răng sữa quá sớm, điều này có thể để lại nhiều hậu quả lâu dài mà phụ huynh không ngờ tới. Thông thường, răng sữa sẽ rụng trong giai đoạn 6–12 tuổi, và nếu răng rụng sớm hơn, nguyên nhân thường xuất phát từ sâu răng nặng, viêm tủy, chấn thương khi trẻ chơi đùa, vệ sinh răng miệng không đúng cách hoặc một số rối loạn khiến chân răng bị tiêu nhanh hơn bình thường.

Việc mất răng sữa sớm có thể gây lệch khớp cắn vì răng sữa đóng vai trò giữ chỗ cho răng vĩnh viễn. Khi răng mất trước thời điểm tự nhiên, các răng bên cạnh dễ dịch chuyển vào khoảng trống, khiến răng vĩnh viễn sau này mọc lệch, chen chúc hoặc sai vị trí. Điều này làm tăng nguy cơ phải chỉnh nha, gây tốn kém và ảnh hưởng lâu dài đến cấu trúc hàm. Không chỉ vậy, khả năng nhai của trẻ cũng bị ảnh hưởng. Khi mất răng, trẻ khó nghiền nát thức ăn, dẫn đến ăn uống kém, nuốt thức ăn lớn và làm hệ tiêu hóa phải hoạt động nhiều hơn. Thậm chí trẻ còn có xu hướng né tránh những món cứng, làm giảm sự đa dạng dinh dưỡng.

Răng sữa mất sớm cũng tác động đến phát âm. Một số âm như “s”, “x”, “t”, “th” cần sự hỗ trợ của răng cửa. Khi thiếu răng, trẻ dễ bị nói ngọng, phát âm không chuẩn và trở nên thiếu tự tin khi giao tiếp. Khoảng trống trên răng còn khiến nhiều trẻ ngại cười, dễ bị trêu chọc, ảnh hưởng tâm lý và sự phát triển cảm xúc.

Để phòng tránh tình trạng này, phụ huynh cần chú ý đến vệ sinh răng miệng cho trẻ ngay từ nhỏ. Trẻ nên được đánh răng hai lần mỗi ngày bằng kem chứa fluor, hạn chế đồ ngọt và nước có gas, cũng như tập thói quen súc miệng sau khi ăn. Việc khám răng định kỳ mỗi 6 tháng sẽ giúp phát hiện sâu răng từ sớm và xử lý kịp thời trước khi tình trạng trở nên nghiêm trọng. Nếu trẻ buộc phải nhổ răng sữa trước thời điểm phù hợp, nha sĩ có thể chỉ định dùng khí cụ giữ khoảng để tránh răng bên cạnh xê dịch, đảm bảo răng vĩnh viễn mọc đúng vị trí.

Ngoài ra, khi trẻ vận động mạnh hoặc chơi thể thao, phụ huynh nên cho trẻ sử dụng miếng bảo vệ răng để hạn chế nguy cơ chấn thương. Và nếu nhận thấy răng sữa lung lay quá sớm, răng đau, nướu sưng hoặc răng vĩnh viễn mọc khi răng sữa chưa rụng, tốt nhất nên đưa trẻ đi khám ngay để được tư vấn và điều chỉnh kịp thời.

Mất răng sữa sớm tưởng như đơn giản nhưng lại có thể ảnh hưởng lớn đến sức khỏe răng miệng và sự phát triển của trẻ. Việc hiểu đúng và chăm sóc răng miệng ngay từ nhỏ sẽ giúp trẻ có hàm răng khỏe mạnh, đẹp và tự tin hơn trong tương lai.

Tác giả: ThS. BS. Nguyễn Thị Tân

Người duyệt: TS. BS Lê Anh Tuân, ThS. BSNT Nguyễn Hà Quốc Trung

Đăng bài: ThS. BS Trần Anh Tuấn